Alle luiken gesloten

Recensie Alle luiken gesloten door Hannie van Grol:
Hoe religie een wig kan drijven in een gezin

Paula Dukker heeft met Alle luiken gesloten haar eerste roman geschreven. Al eerder verscheen een verhalenbundel van haar hand over haar periode dat ze lesgaf aan volwassen allochtonen. Deze roman vertoont veel overeenkomst met haar persoonlijke leven, maar wordt niet als autobiografie geclassificeerd. Wel wordt genoemd dat het verhaal waargebeurd en persoonlijk is. Bovendien is het gebaseerd op oude dagboekfragmenten.

Hoofdpersoon Ingrid wordt in 1947 geboren in Delft in een traditioneel rooms-katholiek gezin. Ze heeft twee oudere broers en na haar wordt er nog een broertje geboren. Het gezin voelt als een veilige haven en ze groeit op in harmonie. Als ze ouder wordt, begint ze te twijfelen aan de grondslag van het katholicisme. Daar valt niet over te praten binnen het gezin, omdat de ouders vast overtuigd zijn van de waarheid van het katholieke geloof.

Als ze op volwassen leeftijd Chris ontmoet, een 11 jaar oudere gescheiden man van Indische afkomst met drie kinderen, wordt de gedachtekloof met de rest van het gezin pijnlijk duidelijk. Er is geen plaats voor Chris. Hij is niet katholiek en bovendien gescheiden, zaken die onverenigbaar zijn met het katholieke gedachtegoed. Uiteindelijk kiest Ingrid voor de liefde. De kloof met haar familie zal ze haar hele verdere leven proberen te overbruggen, maar “alle luiken blijven gesloten”.

Het verhaal leest vlot. Het gedeelte over Ingrids jeugd is erg uitgebreid, maar geeft wel een goed beeld van de periode waarin ze opgroeide en hoe de overtuigingen van het katholieke geloof een rol speelden in haar opvoeding. Haar worsteling met haar eigen ideeën en gevoelens wordt duidelijk weergegeven, zodat je een goed beeld krijgt van de problemen die er speelden. En haar ongeloof dat er voor haar opvattingen geen plaats is binnen het gezin, wordt schrijnend duidelijk. Het geeft een goed tijdsbeeld van deze periode weer.

De impact van de rooms-katholieke leer wordt treffend neergezet. Er is geen plaats voor andere meningen. Lange tijd waren de dogma’s in het geloof bepalend en de werkelijke boodschap van ‘liefde’ werd niet als belangrijkste prioriteit gezien. De strijd van Ingrid wordt goed beschreven alsook de houding van haar man Chris die een vrij tolerante houding naar haar familie ten toon spreidde. Het is goed dat dit verhaal verteld is. Misschien speelt deze tweespalt geen of nauwelijks een rol meer in de hedendaagse tijd wat betreft het rooms-katholieke geloof. Maar van onverdraagzaamheid en starre dogma’s in een religie zijn nog steeds hartverscheurende voorbeelden aanwezig. Het verhaal van Ingrid laat duidelijk zien dat liefde boven regels gaat.