Daar praten wij niet over

Recensie Daar praten wij niet over door Pierre Peeters:
De erfenis van een oorlogsverleden

In de proloog maken we kennis met de auteur en haar grootmoeder Sacha tijdens een familiebijeenkomst in Arnhem in juni 1996. Miloe van Beek en haar grootmoeder zijn het duidelijk oneens over de joodse staat Israël. In ruzie gaan ze uit elkaar. Wanneer Miloes vader haar later die avond opbelt, zijn de plooien uiteraard nog niet gladgestreken en heeft Miloe er geen enkel besef van hoe moeilijk de joodse kwestie ligt.
Miloe bevestigt dit, maar voegt er fijntjes aan toe: ‘Nee, ik begrijp het inderdaad niet. Misschien moeten jullie het me dan eens uitleggen en stoppen met dat geheimzinnige gedoe. Dag pap.’

Antwoorden komen er echter niet en in januari 2018 besluit de auteur ‘Het Grote Familiegeheim’ uit te klaren en zal ze de familiearchieven doorspitten, er met haar vader en tantes over praten en horen wat er vroeger is gebeurd.

Hoofdfiguur Sacha Gerdes groeit op in ‘t Gooi. Zij is de dochter van kunstschilder Ed Gerdes en heeft een oudere broer Eric en een jonger zusje Doedie. Het huwelijk van haar ouders krijgt scheuren en wat moet gebeuren, vindt uiteindelijk plaats: een vechtscheiding.

Ed Gerdes krijgt na zijn huwelijksbreuk steeds meer sympathieën voor het nationaal socialisme en sluit zich al vlug aan bij de NSB. Hij dweept met hun ideeën en klimt al snel op binnen de organisatie waar hij een prominente leidersrol zal opnemen. Sacha heeft het heel erg moeilijk met haar vaders voorkeur, maar in wezen houdt ze van haar vader. Na de oorlog wordt Ed Gerdes, en zijn foute keuze in de oorlog, door de familie doodgezwegen en genegeerd.

Heel gedurfd van Miloe van Beek om een zwarte bladzijde uit de familiegeschiedenis openbaar te maken en met iedereen te delen. Anderzijds betekende dit ook een opluchting, een afsluiting van een lang vervlogen familieruzie en een grote overwinning om de bestaande schaamte te benoemen, te duiden en uiteindelijk achter zich te kunnen laten.

Het boek is ingedeeld in een pakkende proloog, gevolgd door twee delen waarin het leven van Sacha overheerst en een kleiner deel waarin de inzichten en bedenkingen van Miloe aan bod komen. Een epiloog sluit de familiegeschiedenis af.
De personages Sacha en Ed Gerdes zijn naar behoren en voldoende diep uitgewerkt. Als lezer leef je volledig mee met het trauma van Sacha enerzijds, maar krijg je ook wel wat voeling met Ed en zijn beweegredenen. Het deel over Miloes opzoekingen is klaar en duidelijk, maar ik had toch graag meer vernomen en gelezen hoe haar gezin met heel deze oorlogskennis omgaat.

De auteur heeft een heel vlotte, fijne en beschrijvende schrijfstijl. De toenmalige sfeer, gevoelens en gedachten weet zij heel goed over te brengen. Het boek verveelde nooit, integendeel, het was erg moeilijk weg te leggen.

Het boek Daar praten wij niet over zet mijn inziens ook aan tot nadenken, waarom maakte iemand een ‘foute’ keuze? Was het wel een foute keuze? Dit boek kan misschien de aanzet zijn om binnen de eigen familie na te gaan, of er al dan niet ‘verborgen geheimen’ bestaan en deze – nu het nog kan – te ontsluiten.

Voor het gedurfde onderwerp en het zich blootstellen geef ik heel erg graag 4 sterren aan dit boek.