Een splinter in de ziel

Een zoektocht naar de waarheid

Een splinter in de ziel vertelt het waargebeurde verhaal van Eefje en Lex de Haan. In WO II runden zij een pension in Ugchelen. Tijdens de oorlog herbergden zij ook joodse onderduikers, maar tijdens een inval door de Duitsers werden zij gearresteerd en gevangen genomen. Omdat ze nauwelijks de kans kregen zich te verdedigen, werd aan verraad gedacht. Na de oorlog werd Eefje door diverse mensen beschimpt en aangevallen. Men zag haar als een landverraadster. Enige tijd later werd ze opnieuw opgepakt en had ze het zwaar te verduren in de diverse gevangenkampen waar ze in terecht kwam.

Dit verhaal over Eefje en Lex wordt afgewisseld met stukken die vanuit Sofie zijn geschreven. Zij is het kleinkind van deze twee mensen en wordt op de basisschool er al op aangekeken dat haar grootouders ‘fout’ waren in de oorlog. Dat trauma draagt ze haar hele leven met zich mee. Op het sterfbed van haar vader belooft ze hem uit te zoeken wat er precies in de oorlog en daarna aan de hand is geweest.

Dat resulteert in een jarenlange zoektocht naar het uitpluizen van allerlei geschriften, het dagenlang verblijven in stoffige archieven en het navragen bij mensen die haar grootouders gekend hebben. Dat levert, zeker in het begin, heel tegenstrijdige uitkomsten op. Maar Sofie heeft een ijzeren discipline en is vastbesloten de waarheid boven tafel te krijgen, zelfs als ze persoonlijk bedreigd wordt. Ze ontdekt dat er veel verdwenen is van alle getuigenissen, dat de diverse personen elkaar tegenspreken en dat er veel onwaarheden en geheimen bestaan.

Jolande van Gorssel heeft met Een splinter in de ziel een toegankelijk boek geschreven dat weer een andere kant van WO II belicht die nog niet zo bekend was. Ze heeft een toegankelijke schrijfstijl en door de korte hoofdstukken leest het boek heel prettig en snel. Bovendien blijf je geboeid om de ware toedracht te ontdekken. Wat enigszins belemmert, zijn de vele namen en data met feiten die genoemd worden. Gelukkig is er voor in het boek een lijst met namen opgenomen, zodat je, indien nodig, even je geheugen kunt opfrissen. Maar jammer genoeg komen er nog veel namen voor die nergens genoemd worden. Het is dan ook zaak dit boek gefocust te lezen.

Maar wat een monnikenwerk heeft de auteur verricht. De lijst met geraadpleegde literatuur geeft dit ook aan. Hiervoor past alleen maar oprechte waardering! Haar rechtvaardigheidsgevoel om deze familie te rehabiliteren heeft haar met ongekende moed en doorzettingsvermogen aangedreven om dit tot op de bodem toe uit te zoeken. Een splinter in de ziel, het trauma dat de hele familie getekend heeft, zelfs tot en met de kleinkinderen aan toe, is een boek dat een niet zo bekend gedeelte van de oorlog en de tijd daarna belicht. Het maakt alle kennis die we al hebben over de Tweede Wereldoorlog compleet. Met dank aan Jolande van Gorssel!

Aspekt