Lucht

‘Lucht’ is het heel aangrijpende en pakkende boek waarin auteur Eveline van de Putte de laatste dagen van en met haar moeder beschrijft.

Na een lange periode van mantelzorgen werd haar moeder blind en moest ze opgenomen worden in een verzorgingstehuis. Eveline besliste toen haar mama ook daar alle dagen te gaan bijstaan en er zoveel als mogelijk voor haar te zullen zijn.

Het boek loopt over 14 dagen, van 4 tot en met 19 augustus, de periode waarin de auteur korte gesprekken heeft met haar mama, haar helpt bij het eten, haar drinken aanreikt, haar bed meermaals van plaats wisselt, heel liefdevolle handelingen stelt… In deze periode stelt zij ook zichzelf, de maatschappij en de zorginstelling in vraag.

Tijdens haar bezoeken vindt ze afleiding bij een jonge meeuw die door een val van het dak in de binnentuin van de zorginstelling is beland en door zijn ouders wordt gevoed tot hij is aangesterkt en uiteindelijk kan wegvliegen. Een andere manier om alles om haar heen te verwerken is onkruid wieden tussen de zaailingen in de plantage van Bloemenman.
Op 19 augustus moet Eveline haar moeder laten gaan, die op haar 94e verjaardag zachtjes haar laatste adem uitblies.

Na het lezen van de laatste bladzijde moest ik toch even bekomen en alles wat laten bezinken. Dit boek hakt op je in en grijpt je aan van begin tot einde.

Het verhaal draait om meer dan doodstrijd, afscheid nemen van een geliefde en rouwen.
Het gaat om leren loslaten, om terug te blikken op fijne momenten en deze met de persoon in zijn laatste levensfase op te roepen en te delen, m.a.w. deze persoon een ‘waardig’ afscheid geven.

Anderzijds is het boek ook een aanklacht tegen het feit dat mensen in hun laatste dagen recht moeten hebben om bijgestaan te worden door familie of personen naar keuze. Dit is evenwel niet helemaal goed geregeld en dus vaak onmogelijk waardoor de ‘palliatieve’ persoon op derden is aangewezen, wat evenmin een evidentie blijkt te zijn.
Ik vond het ook interessant hoe Eveline de zorginstelling waar haar mama verbleef beschreef, hoe zij het leven en de karakters van residenten weergaf en hoe zij de verpleging een plaats en woord gaf.

Heel veel van wat zij neerschreef over verblijf in een zorginstelling is voor mij herkenbaar en zal zeker ook voor velen herkenbaar zijn, net zoals het langzame aftakelingsproces van een dementerend persoon. Ik denk dat dit boek voor veel mantelzorgers een troost kan bieden wanneer ze lezen dat naast zijzelf er veel anderen in een gelijkaardige fase zitten en ook strijden voor menselijkheid en menswaardigheid waarbij ze zichzelf wegcijferen en er ook vaak aan onderdoor gaan!

Dit boek verdient mijns inziens een plaats in de boekenkast van zorginstellingen, van sociale werkers, van diensthoofden dementiezorg…van iedereen begaan en betrokken bij rouwbeleving en afscheid nemen.
Dit inspirerende en uiterst realistische boek waardeer ik graag met vijf sterren.