Tussenland

Recensie Tussenland door Hannie van Grol:
Over leven met de dood in je schoenen

De titel Tussenland geeft meteen aan waar het boek over gaat. Als iemand de diagnose ongeneeslijk krijgt, belandt hij in een overgangsgebied tussen leven en dood. Hij treedt een nieuwe fase van zijn leven binnen, waarin de weg niet gekend en de taal niet gesproken wordt. Om hier handvatten voor te krijgen, heeft Jannie Oskam dit boek geschreven. Zelf had ze in 2019 te horen gekregen dat ze uitgezaaide botkanker had. En omdat er voor deze fase weinig aangeboden werd in de zorg, ging ze zelf op onderzoek uit.

In Tussenland kan iemand nog jaren verblijven voor de dood zijn opwachting komt maken. Het is een tijd van vragen en onzekerheden en nooit weten wanneer je terminaal wordt. Vanuit reguliere hoek wordt er weinig aangeboden als ondersteuning, althans niet voldoende om deze tijd met meer kwaliteit van leven door te brengen. De palliatieve zorg waarvan vaak gedacht wordt dat die alleen voor terminale patiënten geldt, kan ook voor ‘tussenlanders’ ingezet worden. Alle ervaringen die de auteur opgedaan heeft op dit gebied, deelt ze hier met de lezer.

Jannie Oskam heeft een prettige, luchtige manier van schrijven. Ze vult haar eigen bevindingen aan met gedeeltes uit interviews die ze gehouden heeft met andere lotgenoten. Ook heeft ze diverse professionals geraadpleegd. Telkens staaft ze haar eigen beweringen met citaten uit de verschillende interviews. Achter in het boek staan de volledige interviews met ‘tussenlanders’ en professionals. Wel herken je dan al grote gedeeltes die eerder in het boek al geciteerd zijn. Buiten de genoemde interviews is het boek ingedeeld in drie hoofdstukken met de titels Pats, palliatief, Herstellen en Steun. Zorgvuldig bouwt ze haar verhaal op. Het boek wordt afgesloten met geraadpleegde literatuur en een lijst van interessante websites.

De auteur weet als geen ander hoe deze periode ervaren wordt, wat er mogelijk is aan ondersteuning en met haar boek probeert ze anderen te helpen om de weg in dit nieuwe ‘land’ te kunnen vinden. Na haar diagnose borstkanker in 2013 (waarover ze het boek ‘Zo gaan we het doen!’ schreef) en in 2019 uitgezaaide kanker, kwam ze in deze fase terecht, een periode van onzekerheid en afwachten, omdat nooit bekend is hoe lang Tussenland zal blijven duren. Daarom is het ongelofelijk belangrijk dat er ook in deze tijd al professionele begeleiding is. Maar niet alleen voor de ‘slachtoffers’ is dit een waardevol boek, ook hulpverleners, familieleden en andere geïnteresseerden op dit vlak kunnen hier heel veel duidelijkheid uithalen.

De illustraties in dit boek zijn van de hand van Dieske van Reemst, de dochter van de auteur. Het zijn simpele tekeningen, maar ze ondersteunen de tekst op een prettige manier. Om inzicht te krijgen in de mogelijkheden als iemand de diagnose ongeneeslijk krijgt, is dit boek een fijne hulp.
Vector