Clara, de eerste neushoorn in Nederland

In ‘Clara, de eerste neushoorn in Nederland’ beschrijft historica Agnita de Ranitz de lotgevallen van neushoorn Clara die door VOC-kapitein Douwe Janszoon Mout van Sybilla, echtgenote van VOC directeur Jan Albert Sichterman, in de Bengalen wordt gekocht en naar Nederland wordt verscheept.

Van een impulsaankoop gesproken, want kapitein Douwe weet (nog) niet wat hij in Nederland met het dier zal gaan aanvangen. Eenmaal thuis is iedereen met stomheid geslagen, want zo’n raar geschubd dier heeft niemand ooit eerder gezien. Douwes echtgenote is helemaal niet enthousiast over de aanwinst van haar man. Zal zij, terwijl manlief op zee is, wel instaan voor het huishouden, het opvoeden van de kinderen wanneer hij dan doodleuk thuiskomt met een neushoorn die ook veel werk zal vragen, zodat geen enkele taak uit haar handen genomen zal worden.

Douwe besluit om met het dier jaarmarkten en kermissen te gaan bezoeken en om mensen te lokken laat Douwe strooibiljetten maken met een afbeelding van Clara, getekend door Jan Wandelaar. De mensen zijn heel erg nieuwsgierig en komen massaal op de advertentie af en mogen dan tegen betaling een glimp van het dier opvangen.

Al heel snel blijkt dat dit een lucratieve bezigheid is, waarop Douwe besluit zijn baan als kapitein bij de VOC op te geven.

Gedurende zeventien jaar zal hij met Clara door Europa reizen, waar niet enkel de gewone man, maar ook de betere klasse, edellieden, gekroonde hoofden, wetenschappers en kunstenaars zich aan het dier zullen komen vergapen.

Na ‘Kom Atir kom’ en de daarop geïnspireerde reisgids ‘In de voetsporen van Zarafa’ wist de auteur mij opnieuw te verrassen en zelfs te imponeren met haar nieuwste boek. Agnita de Ranitz heeft een vlotte meeslepende en leuke schrijfstijl. Het verhaal boeide mij constant en verveelde dus nooit.

Vanaf bladzijde een was ik in de ban van Clara en vond ik het moeilijk om het boek weg te leggen. Ik was getriggerd hoe Clara het er vanaf zou brengen en hoe Douwe met dit machtige dier zou omgaan. Wonderwel kon Clara in onze contreien aarden en wist Douwe beetje bij beetje om te gaan met het dier en er een goede band mee op te bouwen.

Leuk vond ik dat Douwe meerdere brieven aan Sybilla stuurde, waarin hij haar op de hoogte hield hoe het met Clara gesteld was. Tussen de regels door kan de opmerkzame lezer echter opmaken dat Douwe meer dan alleen maar vriendschap voor Sybilla beoogde!

De auteur heeft niet alleen een mooi reisverslag geschreven, maar gaf daarnaast ook inkijk en duiding over o.a. de werking van de VOC overzee, over het zeemansleven op een VOC-schip en over het werk op een scheepswerven van de VOC. Als lezer krijgen we ook een heel goed beeld over het Europa van de 18e eeuw en hoe het zich verder ontplooit en ontwikkelt.

Achteraan in het boek is een boeiende literatuurlijst opgenomen, voorafgegaan door verschillende afbeeldingen, schilderijen, tekeningen, strooibiljetten, ornamenten…van en over Clara die naar mijn gevoel een verrijking zijn voor het boek. Heel leuk en verrassend vond ik de verschillende manieren waarop Clara door de jaren werd geportretteerd: van angstaanjagend dier tot een waarheidsgetrouwe weergave op papier of op doek. Het boek heeft een mooie in het oog springende cover: een donkere wand met de titel in gouden letters en een man die een affiche aan het kleven is.

Deze mooie historische roman met een leuk dier in de hoofdrol gaf mij heel wat leesplezier, kan ik aan eenieder aanraden en waardeer ik graag met vijf sterren.