Reimer

Recensie Reimer door Pierre Peeters:
Hoe een jongeman zijn eigen pad wist te bewandelen.

De loopbaan van Reimer Rijkerszoon werd door zijn afkomst al uitgezet en hij volgt een opleiding als leerling-apotheker in Gouda, om later in zijn geboorteplaats Koudekerke in de voetsporen van zijn vader te kunnen treden. Dan breekt in Gouda een pestepidemie uit en rondom hem ziet Reimer heel veel mensen sterven.

Reimer besluit een panacee, een medicijn dat alle ziekten kan genezen, maar de pest in het bijzonder, uit te vinden. Dit zal zijn verdere leven bepalen, want deze missie wordt zijn levensdoel. Hij zet zijn opleiding tot apotheker stop en vangt in Leiden met een medicijnenstudie aan. Aan de universiteit komt hij in contact met veel interessante en intellectuele mensen. Hij sluit vriendschap met medicijnstudent Hans, een vreemd figuur die dweept met het geheim genootschap Rozenkruisers en in wezen niets goeds met Reimer voorheeft. Hij is een oplichter en slaagt erin Reimer al zijn geld afhandig te maken. Door een listige ingreep tekende Reimer schuldbewijzen en om deze te kunnen afbetalen zit er niets anders op dan voor drie jaar aan te monsteren op ‘De Witte Lelie’, een schip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie. Met zijn eerder opgedane kennis als leerling-apotheker behandelt hij aan boord de zieke zeelui en kan hij zich opwerken tot scheepschirurgijn. Op weg naar Indië breekt de pest aan boord uit. In Indië en meer bepaald in Banda Neira wordt Reimer geconfronteerd met gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen die een schrikbewind voert om het land in handen te krijgen en de bevolking te onderwerpen aan zijn grillen.

Zal het Reimer lukken een panacee te maken? Hoe verging het Hans? Zal Reimer nog terugkeren naar Nederland? Zal hij zich verzetten tegen het schrikbewind van gouverneur Coen?

Reimer is het tweede boek dat ik van Jacqueline Zirkzee lees en opnieuw weet ze mij met haar meeslepende verhaal te boeien. Het verhaal geeft een heel goede kijk op de geschiedenis van de VOC: hun manier van handelen, hun macht, hun kunnen worden uitvoerig uit de doeken gedaan. De auteur heeft mijns inziens haarfijn de leefomstandigheden, de gewoonten en het standenverschil in de zeventiende eeuw beschreven en in haar boek tot leven gebracht.

Ik vond het erg leuk ondergedompeld te worden in het leven van Reimer: zijn zorgen, zijn besognes en hoe hij weet stand te houden, zijn beloftes nakomt en zijn interessante kijk op de wetenschap in het algemeen en op de geneeskunde in het bijzonder.

Het boek leest als een avonturenroman en is eveneens een bloemlezing over de 17e-eeuwse geneeskunde, het apothekersambacht en over het toen bestaande arsenaal van kruiden en medicinale planten.

Het hoofdpersonage en de randfiguren werden levensecht neergezet. Hun karakters en psyche zijn diep genoeg uitgewerkt.
De auteur heeft een interessante schrijfkleur: erg vlot, heel beeldend, boeiend, beschrijvend, soms ook heel plastisch en vaak gedetailleerd. De in detail beschreven lessen anatomie en het stappenplan bij het brouwen van medicijnen zijn mij in het bijzonder bijgebleven. Als lezer kruip je volledig in het hoofd van Reimer en is het net of je alle handelingen, alle gebeurtenissen in eigen persoon meemaakt. Ondanks de vele weetjes, feiten en details wist de auteur een heel levendig en interessant verhaal neer te zetten dat nooit saai aanvoelde, laat staan verveelde. Jacqueline Zirkzee beheerst de techniek om haar lezers steeds bij de les te houden.

Heel speciaal en gedurfd vond ik dat Reimer als homofiel werd neergezet. Ik denk dat dit in de 17e eeuw waar geloof erg belangrijk was, niet zo evident was.

Als historica is het niet verwonderlijk dat de auteur vooraf heel wat onderzoek deed en zich inlas in het onderwerp wat blijkt uit de grote en interessante literatuurlijst achter in het boek. Verhelderend vond ik als aanvulling bij het verhaal het korte hoofdstuk over ‘het bloedbad van Banda en de dood van Jan Pieterszoon Coen’ evenals het stukje over de ‘Rozenkruisers’.

Het boek heeft een aantrekkelijke cover: een jongeling tegen de achtergrond van een zeilschip op woeste baren. De titel in reliëf en gouddruk is een mooie ingeving en verwijzing naar De Gouden Eeuw. Ook de achterflap oogt mooi: een doodshoofd met daaronder een boekenkast en aangevuld met een flaptekst, foto van de auteur met korte biografie.

Deze indrukwekkende roman over een interessant onderwerp en met heel veel historische duiding, waardeer ik heel erg graag met 4,5 sterren.
Uitgeverij De Brouwerij