De beschermheilige van zwangere meisjes

Recensie De beschermheilige van zwangere meisjes door Hannie van Grol:
Veel personages en thema’s in één boek

Het verhaal speelt zich af in de 19e eeuw. In de zomer van 1878 komt circus Ludwig naar het Duitse eiland Nordstrand. Op dit eiland is ook een tehuis voor ongehuwde zwangere meisjes gevestigd. De nonnen en de meisjes verheugen zich op het circus, een geweldige afleiding in die tijd. Tilli is een van die meisjes. Omdat ze zo graag naar de voorstelling wil gaan kijken, vertelt ze niet dat de weeën al op gang zijn gekomen. Later die dag zal ze bevallen, haar kind wordt bij haar weggehaald en ze is ontroostbaar. Omdat ze voldoende borstvoeding heeft, mag ze een ander kind voeden. Hiermee bouwt ze een bijzondere band op.

Eens in de 100 jaar komt er een enorme vloedgolf vanuit de Noordzee het strand op, zo ook dit jaar. Lotte verliest haar drie kinderen aan de zee. Haar vierde kind overleeft de ramp, maar ze heeft heel veel moeite Wilhelm nog te verzorgen. Gelukkig is Tilli er. Lottes man Kalle kiest ervoor met het circus mee te reizen. Ook Sabine, de naaister die bij het circus in dienst is, speelt een grote rol in het boek. Ze heeft een dochter Heike die geestelijk gehandicapt is. De drie vrouwen Lotte, Sabine en Tilli zijn de belangrijkste personen in dit boek, die uiteindelijk samenkomen aan het eind, maar verder komen er nog veel meer andere personages voor. Zoveel dat de samenhang tussen de verschillende gedeeltes vaak ver te zoeken is en het geheel rommelig aandoet.

De schrijfster heeft een poëtische stijl van schrijven, ze verwoordt gevoelens en stemmingen op een bijzondere manier. Ook de Oude Vrouwen die ze ten tonele voert, voegen een extra dimensie toe aan het verhaal, evenals de legende over de verdronken stad. Vooral de mysterieuze sfeer die hieromheen wordt opgebouwd zorgen samen met de verdronken kinderen voor wat extra spanning. De overige personen voegen wel wat toe aan het verhaal, maar zorgen ook voor versnippering. Er komen zoveel personen voor in het verhaal dat het soms onduidelijk is over wie het gaat en wie welke uitspraken doet.

Het taalgebruik van de auteur is prachtig, maar de gebeurtenissen in het verhaal hangen als los zand aan elkaar. Dat zorgt ervoor dat het boek minder boeit. Gelukkig wordt het op het laatst beter als de verhalen bij elkaar komen en duidelijk wordt hoe de levens van Sabine, Tilli en Lotte samensmelten in een mysterieuze sfeer.

Alle personen waarover verteld wordt, zoals de nonnen van het Margarethahuis, de Oude Vrouwen, de zwangere meisjes, de circusartiesten zorgen voor een fragmentarisch verhaal met als rode draad de belevenissen van Sabine (de enige persoon die vanuit het ik-perspectief beschreven wordt), Tilli en Lotte. De gevoelens worden benoemd, maar niet erg uitgediept. Het is een boek dat veel thema’s kent, zoals het verlies van kinderen, huwelijksproblematiek, moederschap, roddel, rouw, creativiteit, etc. Kortom, een boek met veel thema’s en veel personen, alles gevat in een poëtische schrijfstijl die intrigeert.