De naam van de moeder

Recensie De naam van de moeder door Hannie van Grol:
Voelbaar maar niet benoemd verdriet

Roberto Camurri debuteerde met de roman De menselijke maat die zeer lovend ontvangen werd. Dit tweede boek speelt zich ook voor het grootste gedeelte af in het Noord-Italiaanse stadje Fabbrico. Hier gebeurt zelden wat, voor het merendeel is het bestaan er uitgesproken saai. Het verhaal draait om Ettore en Pietro, vader en zoon. Al op zeer jonge leeftijd had Pietro alleen zijn vader nog, zijn moeder vertrok en liet nooit meer iets van zich horen. Er werd nooit meer over haar gesproken, maar het verdriet erom is voelbaar door het hele boek heen.

Het taalgebruik van Camurri is verhullend. Emoties liggen niet aan de oppervlakte, maar zijn onderhuids zeer schrijnend aanwezig. Ook in de contacten van vader en zoon is de invloed van de moeder voelbaar, maar onbespreekbaar. Hun relatie is er een van aantrekken en afstoten. Als Pietro ouder is, vertrekt hij uit Fabbrico, maar uiteindelijk keert hij er toch weer terug. Tegelijkertijd is het taalgebruik poëtisch te noemen, waardoor het boek prettig leest. Wat wel opvallend is, zijn soms de vele opsommingen in een zin, die het boek een bepaalde traagheid verlenen. Bijna op iedere bladzijde is er wel een dergelijke constructie te vinden.

“Pietro kijkt nu niet meer naar hem, hij kijkt niet hoe hij naar binnen gaat, hij hoort hem zeggen dat hij vanavond uitgaat, dat Pietro alleen zal zijn, dat hij maar iets moet regelen voor het eten, hij hoort hem terwijl de donder knalt tussen die wolken die nu boven hen hangen, boven Fabbrico, heel laag.”-Roberto Camurri

De naam van de moeder is opgedeeld in twaalf hoofdstukken die telkens een gedeelte uit het leven van Ettore en Pietro beschrijven. Het is geen doorlopend verhaal, maar het zijn fragmenten uit verschillende leeftijdsfases. Het perspectief is soms vanuit Pietro, soms vanuit Ettore en heel af en toe geschreven vanuit een van de weinige andere personages die in het boek voorkomen.

Hoewel er weinig benoemd wordt aan pijn, voel je tussen de regels wel hoe de personages worstelen met hun verdriet. Door hun band zijn ze tot elkaar veroordeeld, maar proef je ook de eenzaamheid die ze ervaren in hun contacten. De titel van het boek is treffend gekozen, de naam van de moeder wordt niet genoemd tot helemaal op het eind. De naam van de moeder is een roman die onder je huid kruipt, niet vanwege alle beschreven emoties, maar vanuit het ongenoemde dat voelbaar aanwezig is.