Noorderlicht

Recensie Noorderlicht door Hannie van Grol:
Een spannend reisverslag

Vier mensen die elkaar ontmoet hebben op een online literair forum, besluiten om samen iemand te vermoorden. De aanzet hiertoe is het boek Schuld en boete (Misdaad en straf) van Dostojewski. Ieder heeft zo zijn eigen redenen om erachter te komen hoe het zal zijn om te leven met wel of geen schuldgevoel. De vier kiezen ervoor om dit plan ten uitvoer te brengen tijdens een zeiltocht langs de Noorse kust, die georganiseerd is om walvissen te spotten en het noorderlicht te zien.

Samen met negen andere passagiers en vijf bemanningsleden vertrekken ze vanuit Tromsø voor een reis van zeven dagen. Privé weten ze weinig van elkaar en dat willen ze ook zo houden. Zoals ze ook afspreken om na de moord geen contact meer met elkaar te hebben. Noor (Nederlands), Magnus (Engels), Katja (Duits) en Frode (Deens) zijn de vier die het plan beraamd hebben. Maar ook de andere personen worden genoemd en beschreven in het boek, omdat iedereen toch een bepaalde rol heeft in dit boek.

Noorderlicht is geschreven vanuit het perspectief van Noor. In korte hoofdstukken doet ze minutieus verslag van deze zeiltocht. Per dag worden de belevenissen beschreven, afgewisseld met chatberichten die dateren van vóór de reis en waaruit blijkt hoe ze tot dit plan zijn gekomen. Ook staan er af en toe kortere stukjes in waarin een verslag staat van een show op de Noorse televisie waarin een aantal passagiers hun verhaal vertelt nadat de tocht dramatisch geëindigd is.

In het begin van het boek is er sprake van weinig of geen spanning. Wel worden er psychologische spelletjes gespeeld en die worden uitvoerig beschreven. Ook de vier hebben af en toe overleg om tot een unaniem besluit te komen wie hun slachtoffer zal worden. Steeds meer wordt blootgegeven van onderlinge verhoudingen, van verdachtmakingen en persoonlijke geheimen. Omdat je nieuwsgierig wordt gemaakt naar wie er uiteindelijk de dupe zal zijn van dit moorddadige plan, blijf je doorlezen. En dan komt het einde als een totale verrassing.

De beschrijvingen van de reis zijn filmisch, je beleeft de ijskoude tocht langs de Noorse fjorden mee alsof je er zelf bij bent. Mariska Overman laat duidelijk merken dat ze weet wat er te zien is onderweg en hoe het leven op een zeilboot eraan toe gaat. Ook wordt er veel informatie gegeven over de walvis, wat de voorwaarden zijn om het noorderlicht te kunnen zien en hoe de Noorse dorpen er vanaf de boot uitzien. Er wordt veel uitgeweid over de boottocht, de omgeving, de belevenissen onderweg en de gesprekken tussen de verschillende personen op het schip. Dat zorgt ervoor dat je een psychologisch inkijkje krijgt in de mind van de personages, maar voor de spanning die je in een thriller verwacht, levert dit weinig op. Bovendien leidt de snelle afwisseling van korte hoofdstukken met chatberichten en het verslag van de televisieshow hier en daar tot een gevoel van versnippering.

De spanning wordt wel onderhuids aangeraakt, heel subtiel word je nieuwsgierig gemaakt naar de beweegredenen voor de keuze van het viertal. Het eind is formidabel gevonden, jammer dat er zo’n lange aanloop voor nodig is. Wel is Noorderlicht een prachtige beschrijving van de zeiltocht, het Noorse landschap, de walvissen en allerlei andere wetenswaardigheden over Noorwegen. Het boek is zeker de moeite waard voor liefhebbers van reisverslagen met een langzaam opgebouwde spanning met een verrassende ontknoping. Een verfilming van dit boek zal zeker op zijn plaats zijn, omdat dan het verhaal een minder lange inleiding nodig heeft dan in het boek is opgevoerd.