Zij. – In de Boekenkast

Zij Maaike Neuville is bij de meeste mensen bekend als actrice. Ze speelde mee in verschillende theaterstukken, films en series en had o.a. een hoofdrol in de serie ‘Red Light’. Naast haar acteerwerk is zij ook regisseuse
Zij. is haar literaire debuut.

In dit boek volgen we de 39-jarige actrice Ada Peeters die met de trein op weg is naar het theater waar zij een monoloog zal spelen. Tijdens de treinreis kruipt Ada in haar herinneringen en vraagt zich af of de gerenommeerde acteur die haar indertijd aan de theaterschool lesgaf, voor wie ze toen ook viel en een relatie mee begon, haar voorstelling zou bijwonen. Ze stelt zich terecht de vraag hoe naïef ze was om niet te zien dat deze lesgever aan de toneelschool erom bekend stond met studentes aan te pappen en hun hoofd op hol te brengen. Aan de andere kant betekende hij wel veel voor haar toneelcarrière en daar is Ada wel dankbaar voor.

In de trein mijmert ze verder over haar verleden en laat ze verschillende mannen de revue passeren tegen wie ze nooit neen heeft gezegd, maar die nu voor haar gevoel wel haar grenzen hebben overschreden. Zij was toen zeker te jong en de mannen waren voor haar te oud, maar hadden en gebruikten hun machtspositie om te doen wat ze wilden doen. Hierom heeft ze schaamte, voelt ze zich onzeker en verwijt ze zichzelf niet ‘neen’ te hebben gezegd. Om te vluchten uit hun ‘ban’ vluchtte Ada, om de verkeerde redenen natuurlijk, in een lesbische relatie.

In het boek verwijst Maaike door de ogen van Ada naar het hele #MeToo-debat en legt ze de vinger op de wonde van het ‘vrouwenmisbruik’ o.a. in de film waar heel erg vaak en los van het verhaal een vrouwenlichaam – al dan niet naakt of in niets-verhullende kledij en lingerie – in beeld wordt gebracht.

Maaike Neuville heeft een leuke, vlotte en tot de verbeelding sprekende schrijfstijl. Zij kent de kunst om met woorden, zinnen, alinea’s, kortom met taal in al zijn facetten te spelen. Bijzonder mooi vond ik hoe zij de gedachten van Ada eerst schoorvoetend maar dan zonder schroom en met veel details heeft neergeschreven.

Zij. is naar mijn gevoel een lang uitgeschreven opiniestuk waar heel wat nadruk wordt gelegd op het vrouwenmisbruik, op het overschrijden van grenzen door mannen in welke relatie ook en het schenden van het vertrouwen dat men in mensen heeft of hoort te hebben.

Met dit boek, vermoed ik, heeft Maaike heel wat vrouwen die niet voor zichzelf durven, willen of kunnen opkomen, een stem willen geven. Ze laat ze naar mijn gevoel hierbij voelen dat ze niet alleen staan en dat het voor de goegemeente stilaan wel duidelijk is dat vrouwen en mannen op gelijke voet (moeten) staan.

Wat mij echter nog steeds niet duidelijk is, is of ‘Zij.’ al dan niet autobiografisch is, maar los daarvan is Maaike wat mij betreft geslaagd als auteur.

Voor de mooie taal, voor het actuele onderwerp waardeer ik dit debuut graag met drie sterren.